Bebeklerin anne karnında geçirdikleri süre ortalama 40 haftadır. 37. haftadan önce doğanlara preterm bebek veya prematüre denilmektedir. Doğum haftası ne kadar erken ise bebeğin organlarının gelişimi de o kadar geri kalacaktır. Ancak, günümüzdeki gelişmeler daha anne karnında iken bebeğin gelişimini hızlandıracak tedavilere olanak tanıdığı için erken doğan bebeklerin de yaşam şansları, sağlıklı yaşama şansları artmaktadır. Tüp bebek uygulamalarındaki başarılı sonuçlar, ikizlerin ve aynı zamanda erken doğan bebeklerin sayılarını hızla arttırmaktadır. Erken doğan bebeğin en önemli sorunu organlarının gelişiminin geri olması ve doğum zamanına kadar olan süreyi anne karnı dışında tamamlamak zorunda kalmasıdır.
Bebek, akciğer gelişiminin geri olması nedeniyle yeterli solunum yapamamakta, bu nedenle solunumu sağlayan cihazlara gereksinim duyabilmektedir. Oksijen bir ilaçtır; azlığı kadar fazla uygulanması da zararlı olabilir. Ancak, çok erken doğan bebeklere zorunlu olarak uzun süreli oksijen tedavileri yapılmaktadır. Bebek bunun sonucu olarak oksijen hasarlarının yol açabileceği sorunları da yaşamak zorunda kalabilir. Beyin dokusu gelişimini tamamlamadığı için çok kolay etkilenmektedir. Bunları önlemek ve tedavi etmek için, prematüre bebekleri izleyen ve tedavilerini üstlenen hekimler, bu hasarları hem muayenelerle hem de tetkiklerle izler, gereğinde tedavi ederler.
Prematüre bebeklerin takipleri, tedavileri (beslenmesi, aşıları, vitaminleri) özeldir. Bu bebeklere vitamin ve demir ilaçları erken dönemde başlatılmalıdır. Tüm erken doğan bebeklerin 4. ila 6. haftalarda ayrıntılı göz muayeneleri ve işitme testleri (BERA ve otoakustik emisyon testi) yapılmalı, kalça ultrasonografileri çekilmelidir. Çok küçük doğan bebekler ile sorunlu bebeklerin beyin (kranyal) ultrasonografileri çekilmelidir. Belli aralıklarla çocuk nöroloji uzmanı tarafından nörolojik (beyin, sinir sitemi) gelişimi izlenmelidir. Sorun saptanan bebekler erkenden fizik tedavi ve eğitim programına alınmalıdır.
Gelişmiş ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de prematüre bebeklerin bakımlarında giderek daha başarılı sonuçlar alınmaktadır. Yine de asıl amaç, bebeğin anne karnında mümkün olduğu kadar uzun kalıp gelişimini tamamlamasını sağlamaktır. Geçmişte amaç bebeği yaşatmak iken, bugün bebeğin yaşam kalitesinin de önemli olduğu düşünülmekte, daha sağlıklı yaşayabilmesi için çaba harcanmaktadır. Tüm bunlara karşın, bebeğin her zaman anne ve babasına gereksinimi var iken, prematüre bebeklerin daha da fazla ilgiye, sevgiye ve anne sütüne gereksinimleri olduğunu unutmayalım. Sağlıklı günler.
